Ankers in onrustige tijden — hoe je rustpunten vindt in jezelf en je omgeving

Soms voel je je als een bootje op zee. De golven zijn onvoorspelbaar, de wind waait alle kanten op en je bent de kust een beetje kwijt. 

Op zulke momenten verlangen we naar iets wat ons houvast geeft, iets dat ons helpt terug te keren naar rust, vertrouwen en onszelf. Dat is waar ankers om de hoek komen kijken.

Wat is een anker?

Een anker is iets zoals een handeling, gedachte, geur, plek of voorwerp - dat jou terugbrengt naar een gevoel van veiligheid, verbinding of innerlijke rust. Het is een manier om jezelf te herinneren aan wie je bent, wat voor jou belangrijk is, en dat je oké bent, zelfs als het leven stormachtig voelt.

Ook in de psychologie wordt met ankers gewerkt. Daar gaat het om het bewust koppelen van een prikkel, zoals een aanraking, geur of woord, aan een bepaalde emotionele toestand. Als je dat herhaalt, kan je brein op die prikkel gaan reageren alsof je opnieuw in dat veilige gevoel bent. Dit wordt veel gebruikt in gedragstherapie, bijvoorbeeld om met spanning, angst of overprikkeling om te leren gaan.

Stel je voelt je kalm en verbonden tijdens een meditatie en je legt dan je hand op je hart. Als je dit vaker herhaalt, wordt dat gebaar een soort sleutel tot die rust. Op een moeilijk moment kun je dan hetzelfde gebaar maken en je lichaam herinnert zich wat het mag voelen. Zo'n klein anker kan groot verschil maken.

Waarom zijn ankers belangrijk?

Ons brein is voortdurend bezig met de toekomst of het verleden. Wat moet ik nog doen? Wat als dit misgaat? Waarom zei ik dat toen? Ankers helpen ons om uit dat hoofd en terug in ons lijf te komen. Ze herinneren ons aan wat goed voelt, wat veilig is, wat klopt.

Voor mensen die gevoelig zijn, veel piekeren of snel overweldigd raken kunnen ankers een liefdevolle manier zijn om weer te landen. Ze zijn kleine kompasnaalden die richting geven, zonder dat je precies hoeft te weten waar je uitkomt.

En het mooie is: we gebruiken ankers vaak al onbewust. Een geur die je doet denken aan een veilig huis. Een liedje dat je meteen terugbrengt naar die ene zomer. Als we leren om dit bewust in te zetten, kunnen we het ook inzetten op momenten dat we het juist het hardst nodig hebben.

Hoe kun je ankers inzetten in je dagelijks leven?

Hier zijn vijf manieren waarop je vandaag nog bewust met ankers kunt werken:

1. Zintuiglijk anker

Kies een geur, zoals een etherische olie of een kopje van je favoriete thee. Gebruik deze geur steeds op momenten van rust, zodat je brein het koppelt aan ontspanning. Later kun je die geur inzetten op momenten dat je gespannen bent.

2. Fysiek anker

Draag een sieraad of steentje dat voor jou symbool staat voor kracht, liefde of vertrouwen. 

Telkens als je eraan zit of het ziet, herinner je jezelf: ik ben veilig, ik ben hier, ik ben genoeg.

Zo dragen sommige mensen bijvoorbeeld onze beschermengeltjes graag in hun broekzak of tas als een klein symbool van licht en liefde, dat altijd met je meereist. 

3. Gedachte-anker

Schrijf een zin op die jou helpt gronden. 

Bijvoorbeeld:
“Ik adem in rust, ik adem uit spanning.”
Of: “Ik hoef het niet allemaal te weten, ik hoef er alleen te zijn.”

Het helpt om deze woorden op te schrijven op een plek waar je ze vaak terugziet. In ons journal is er ruimte om je eigen ankerzin een plekje te geven, zodat je er telkens weer even naar terug kunt keren als het nodig is.

4. Ritueel-anker

Maak van een simpele handeling een anker: je ochtendwandeling, je kopje thee in de middagzon, of een ademhalingsoefening voor je gaat slapen. Als je het bewust en met aandacht doet, wordt het een veilige gewoonte. 

Ook dit kun je opbouwen zoals in de psychologie: steeds dezelfde handeling, steeds opnieuw gekoppeld aan rust of liefde. Zo wordt het een stevig innerlijk anker.

5. Herinneringsanker

Gebruik een foto, een kaartje met een gedichtje, een edelsteensetje of een ander object dat je doet denken aan een liefdevol moment. Zet het ergens waar je het elke dag ziet, zodat je telkens even kunt thuiskomen bij jezelf.

Een anker kiezen dat bij jou past

Er is geen goed of fout als het gaat om het kiezen van een anker. Het belangrijkste is dat het iets is waar jij je mee verbonden voelt. Ze zijn een zachte manier om jezelf vast te houden in de stroom van het leven. Een lief gebaar naar jezelf: ik zie je, ik ben er voor je, je mag landen.

Misschien is dat een zachte steen in je hand, een zin in je journal die je telkens opnieuw raakt, of een sieraad dat je doet denken aan wie je wilt zijn. Een anker hoeft niet groot te zijn — het zit juist vaak in het kleine gebaar, de herhaling, de aandacht. Geef jezelf de ruimte om te ontdekken wat voor jou werkt. En wees zacht als het niet meteen lukt. Soms ontstaat een anker vanzelf, op het moment dat je het nodig hebt.

Sta vandaag eens even stil. 

Wat geeft jou rust? Wat brengt je terug naar jezelf? Misschien ligt jouw anker al ergens op je te wachten in je jaszak, op je nachtkastje, of diep vanbinnen.

Lief leven begint bij jezelf vasthouden, ook als de wereld even wiebelt.