Over schaamte. Lieve jij, je hoeft je niet te verstoppen
“Schaamte is niet wie je bent, het is een oude beschermer.”
Je slikt je lach in. Houdt je mening voor je. Danst niet zo vrij als je eigenlijk écht zou willen. Je verstopt je, omdat je niet teveel ruimte in wil nemen, terwijl iets in jou zich dolgraag wil laten zien. Dat is schaamte: het moment waarop je kleiner wordt dan je bent. Alsof er minder plek voor jou is dan er werkelijk is.
Wat schaamte met je doet
Misschien herken je het: als je met vrienden bent slik je een grap in, bang dat het dom klinkt. Je voelt je ineens ongemakkelijk als je hardop zingt in de keuken. Tijdens een ruzie hoor je jezelf zachter praten, alsof je geen recht hebt om boos te zijn.
Dat stemmetje in je hoofd dat zegt: “Doe normaal, dit kan niet, dit hoort niet.”
Waar Schaamte vandaan komt
Er is een criticus aanwezig in iedereen. Een innerlijke juf met een stokje, die afstraft wat niet netjes genoeg is, wat niet past bij het beeld dat je van jezelf hebt. Dat stemmetje lijkt streng, maar komt eigenlijk uit bescherming. Het wil je behoeden voor afwijzing en is je vaak te snel af: het roept al vóórdat een ander het kan doen. Maar, wat ooit die veiligheid gaf, houdt je nu gevangen. Je durft je niet meer te laten zien zoals je bent.
“Wat ooit veiligheid gaf, houdt je nu gevangen.”
Iedereen kent dit, in meer of mindere mate. Dat is oké. Als je leert herkennen hoe schaamte je soms kleiner maakt, kun je ermee samenwerken, en zal je merken dat het zachter wordt.
Schaamte wortelt vaak in vroeger. In momenten waarop je werd uitgelachen, genegeerd of bekritiseerd. Het kind in jou leerde: “Ik moet mezelf beschermen, anders word ik afgewezen.” En dat patroon draag je nog steeds met je mee. Schaamte wil je beschermen tegen afwijzing. Maar ondertussen sluit het je ook af. Af van jezelf, omdat je je niet helemaal laat zien. Af van de ander, omdat je zo met jezelf bezig bent dat je er niet écht bent. De echte jij blijft verborgen. En daarom is het fijn het te herkennen.
Hoe herken je schaamte?
Je doet je kleiner voor dan je bent
Je hebt snel het gevoel dat je ‘te veel’ of juist ‘niet genoeg’ bent
Je vergelijkt jezelf voortdurend met anderen
Je bent strenger voor jezelf dan voor wie dan ook om je heen
Schaamte maakt je klein, streng, terughoudend. Het neemt letterlijk ruimte in die eigenlijk van jou is. Als je leert herkennen: hé, dit is schaamte, dan ben je minder gevangen in het gevoel. Je kunt jezelf dan zachter behandelen, meer aanwezig zijn en meer van jezelf laten zien. Je eigen kracht krijgt meer ruimte. Met mindfulness bijvoorbeeld, leer je de criticus opmerken zonder er direct door meegesleept te worden.
Een kleine oefening
Als schaamte zich aandient, hoeft het geen gevecht te worden.
1. Leg je hand op je hart
2. Adem diep uit
3. en zeg zacht tegen jezelf: “Ik ben oké, ook hiermee.”
Daarmee breek je de automatische loop en ontstaat er ruimte om weer bij jezelf te landen.
Schaamte hoort bij je, maar het ís niet wie je bent. Het is een reflex, een oude beschermer. Jij bent zoveel meer dan dat. Hoe vaker je luistert naar je eigen stem, hoe zachter die fluisterende criticus wordt.
Je stem, je lijf, je lach: ze mogen er zijn!
Blijf oefenen. Bijvoorbeeld met ons werkboek over schaamte. Het digitale werkboek ‘Schaamte – Je bent niet alleen’ helpt je om schaamte beter te begrijpen, meer mildheid voor jezelf te ontwikkelen en stap voor stap te bouwen aan innerlijke rust.
Lees meer over zelfliefde en Je innerlijk kind omarmen
Veel liefs,
Anouk
Geschreven door : Anouk
Bij Lief Leven vertaalt Anouk gedachten en ervaringen naar blogs en verhalen die inspireren, herkenbaar zijn en aanzetten tot reflectie. Haar kracht ligt in het verwoorden van thema’s als zelfliefde, persoonlijke groei en het dagelijks vinden van rust en betekenis.
Met een nieuwsgierige blik en oog voor detail geeft ze woorden aan onderwerpen die ertoe doen. Of het nu gaat over bewust leven, kleine geluksmomenten of de uitdagingen van het dagelijks leven – haar teksten nodigen uit om even stil te staan en na te denken.
Voor Lief Leven schrijft ze met warmte en diepgang, altijd met de intentie om te inspireren en te verbinden.
